بتازگي انجمن روانشناسان امريكا، گروه ضربتي را برگزيد تا در مورد اثرات توارث و محيط بر هوش آدمي به آزمايشهايي دست زنند. اين گروه اذعان مي‌دارند كه ژن و محيط (كه شامل تندرستي،تغذيه و همچنين تربيت بچه است) نقش بسزايي در هوش كودكان برعهده دارند. هرچند ژن‌ها نقش اصلي را در اين ميان بازي مي‌كنند ،با اين حال هنوز امكان زيادي براي پدر و مادر هست تا بر پيامد كار تاثير بگذارند.
رشد انفجاري
قانع‌كننده‌ترين دليل درباره اهميت نفوذ بزرگسال در هوش خردسال،از مطالعه پيرامون كودكان در معرض خطر ناشي مي‌شود. رامي و فرانسيس كمبل ،دو تن از استادان دانشگاه كاروليناي شمالي روي كودكاني كه در خانه‌هاي فقير زاده شده‌اند،مطالعه كردند. اين قبيل كودكان از چهارماهگي مورد بررسي قرار داشتند. در اثناي مطالعه،گروهي از اين اطفال،روز را در مركزي گذراندند كه در آن مربيان براي برانگيختن كودكان از بازيها و نغمه‌ها ياري مي‌جستند. دسته ديگر چنين برنامه‌يي نداشتند،اما در دوران طفوليت از تغذيه كافي برخوردار بودند .
ضريب هوشي كودكان وابسته به نخستين گروه در طي سالهاي پيش‌دبستاني افزايشي 10 تا 20درصد را نشان مي‌داد. چنين كودكاني از لحاظ تحصيلي ،وضع بهتري داشتند و در 15سالگي نمرات ممتازي را در رياضي به‌دست آوردند.
اين پيشرفت‌ها را چگونه مي‌توان توجيه كرد؟رامي و ساير كارشناسان بر اين باورند كه تجربيات اوليه دوران طفوليت باعث پرورش رشد مغز مي‌شوند . هنگامي كه كودك به‌دنيا مي‌آيد ،داراي ميلياردها ياخته (سلول) مغزي موسوم به ياخته‌هاي عصبي است. پيش از تولد،برخي از آنها به ديگر ياخته‌ها متصل‌اند تا اصول زندگي همچون ضربان قلب و تنفس را منظم سازند. مابقي منتظرند كه به هم متصل شوند تا به وي ،اعم از مرد و زن،در تعبير و يا واكنش در برابر دنياي هستي كمك كنند.
موقعيت‌هاي فراوان
يك دانشمند عصب‌شناس به اسم هاري‌چوگان،با استفاده از پويش (اسكن)(2) «پي،ايي،تي» (كه مقدار گلوكز مغز را ترسيم مي‌كند) به اين نتيجه رسيده است كه مغز كودكان 3 الي 10 ساله دو برابر بزرگسالان نيرو مصرف مي‌كند و شرح مي‌دهد كه اين مساله بدين سبب است كه ياخته هاي مغز در سنين نخست زندگي،اتصالات فزون‌تري را صورت مي‌دهند و اين اتصلات باعث مي‌شوند كه مهارتهاي جديد ،راحت‌تر و آسان‌تر فراگرفته شوند. مثلا فرايند يادگيري زبان بيگانه را در نظر بگيريد . بچه‌هاي كودكستاني يك زبان خارجي را راحت‌تر از بچه‌هاي 9 ساله و اينان راحت‌تر از دانش‌آموزان يا بزرگسالان ياد مي‌گيرند.
شما مي‌توانيد در خانه هوش بچه خود را افزايش دهيد دكتر رامي مي‌گويد: «لازم نيست كه شما به كودكانتان به شكل رسمي آموزش دهيد، تنها چيزي كه ضروري است به‌وجود آوردن فضاي محرك جهت فراگيري است.» پيشنهادهاي زير كه به وسيله كارشناسان ارايه شده است،مي‌تواند در افزايش هوش كودكانتان در دوران اوليه زندگي آنان موثر واقع شود.
به چشمهاي كودك‌تان خيره شويد
زماني كه شما نوزاد شش‌هفته يي خود را درست در برابرتان بگيريد و به ديدگانش بنگريد،كانون چشمهايش حدود هفت اينچ است. اين مسير نگاه شما سبب اتصالات ياخته هاي مغزي مي‌شود و اين اتصالات خود باعث الگوي شناسايي است و با تكرار اينگونه نگاهها،اين اتصالات تقويت مي‌شوند و به كودك‌تان ياري مي‌رساند كه جهان را به شناخته ها و ناشناخته ها، تفاوتها و شباهتها طبقه‌بندي كند و اين مساله،مهارت مهمي در فراگيري به‌شمار مي‌رود.
با كودك تان گفت‌وگو كنيد
امي‌لئونارد از زماني كه دخترش ليزي چشم به جهان گشود،بطور مداوم و يكنواخت با وي صحبت كرد. وي مي‌گويد:«ليزي در سه‌سالگي به اندازه يك بند (پاراگراف) حرف مي‌زد و اكنون كه حدودا 5 سال دارد مي‌تواند كتابهاي ساده را بخواند.» دانشمندان بر اين باورند: «برخورداري زودهنگام از زبان و گفتار خيلي مهم است زيرا زبان عامل مهم و موثري در اعمال فكري و ذهني شمرده مي‌شود.»
دانشمندان پي برده‌اند كه صحبت پدر و مادر با كودكان‌شان در طي دو سال اول زندگي تاثير چشمگيري در شمار كلماتي كه كودكان مي‌آموزند، دارد. جانلن هرتلوچر، استاد روانشناسي دانشگاه شيكاگو مي‌گويد: «دستور زبان ابتدايي بسيار مهم است چون زبان از لحاظ موفقيت در كاربست فرد، حايز اهميت است.» درك زبان آن است كه بتوان واژه‌ها را راحت و درست بيان داشت. هرتلوچر و همتايانش در يك آزمايش به اين نتيجه رسيده‌اند والديني كه از همان ابتدا با كودكان‌شان شروع به گفت‌وگو مي‌كنند، باعث خواهند شد تا آنها كلمه‌هاي بيشتري را فراگيرند.
كودك‌تان را با موسيقي آشنا سازيد
در يكي از خانواده‌هاي شهر نيويورك، آهنگ «چرخ‌هاي اتوبوس مي‌چرخند و مي‌چرخند» آهنگ مورد علاقه خواب سه كودك و دو بزرگسال است. مادر اين خانواده (ليندا) از همان ابتدا كه نخستين فرزندش سارا متولد شد، براي بچه‌هايش مي‌خواند تا آنها را با موسيقي آشنا سازد.
حتي اگر شما خواننده خوبي نيستيد، لالايي خواندنتان به رشد فكري كودك‌تان كمك مي‌كند. به نظر دانشمندان، موسيقي درك دنيوي فضايي را در كودكان افزايش مي‌دهد و اين ادراك در فراگيري علوم و رياضيات عامل مهمي است چون رياضيات و موسيقي ريشه عصبي مشتركي دارند. كنجكاوي كودك‌تان را تحريك كنيد
كودك، هوش خويش را تقويت مي‌كند و با اخذ تجربه‌هاي جديد از راه لمس كردن، دنيا را مي‌آموزد. كرايك رامي مي‌گويد: «كودك، هوش خويش را تقويت مي‌كند و با جست و جو و كسب تجربه‌هاي جديد، دنياي پيرامونش را بهتر مي‌شناسد.» وي مي‌افزايد: «كاشفان خردسال حتي زماني كه در گهواره دراز كشيده‌اند، نگاه خيره خود را به اشياي گوناگون مي‌دوزند. آنان كنجكاوي نامحدودي دارند و در جست‌وجوي دنياي جديد با لمس كردن، چشيدن، جابه جا كردن و قاپيدن ارضا مي شوند. در واقع شما براي تحريك اين كنجكاوي مي‌توانيد به اتفاق آنان به جست‌وجو بپردازيد. اسباب بازي را برداريد و به آن بنگريد. سپس به دست كودك‌تان بسپاريد تا امتحانش كند. از اينكه با او سينه خيز كف اتاق راه برويد، بيمي به خود راه ندهيد.
اشيا را نامگذاري كنيد
ليندا ماليستي به وسيله اسباب بازيها به پسر سه ساله‌اش مايكل ياري كرد كه رنگها را تشخيص دهد. به اين ترتيب كه به پسرش مي‌گفت: «دو سرباز قرمز را نشانم بده و الان سرباز سبز را نشان بده.»كرايك رامي مي‌گويد: «كودكان فرق بين سبز و سرخ را تشخيص مي‌دهند. آنها نمي‌توانند اسم رنگ را بر زبان آورند لكن حتي در يك سالگي خوب مي‌دانند كه رنگها با هم تفاوت دارند.» اين وظيفه پدرو مادر است كه براي تقويت درك و فهم فرزندان‌شان اشيايي را كه از حيث رنگ، اندازه و شكل با هم متفاوت‌اند، نامگذاري كنند. بايستيد و هورا بكشيد
موقعي كه كودك يك ساله شما خودش از ليوان چيزي مي‌نوشد، شما مي‌توانيد وي را با واژه «آفرين» ترغيب كنيد. تحسين كردن به پيشرفت كودكان، نه فقط سبب خشنودي‌شان مي‌شود بلكه ارتباط ميان قشر جلويي مغز و مخچه مياني را كه محل درك احساسات است، تقويت مي‌كند. در سنين 10 الي 18 ماهگي، مغز اين ارتباطات را به انجام مي‌رساند.
منبع : مقاله "چگونه بهره هوشي فرزندمان را افزايش دهيم ؟ " -نوشته :ادوين كيستر ترجمه:امير ديواني-روزنامه اعتماد -19آذر 1381
****
نظرات شما عزیزان:
masoud 
ساعت0:59---14 تير 1391
بازم جنگ طبیعت و تربیت،که کدوم مهمتره؟بنظر من چیزی که اینجا باید بهش توجه بشه نقش دوره های حساسه که میگه تربیت در جه زمانی باید به اصل طبیعت جهت بده و اونو تو مسیر خودش هدایت کنه.مقاله ی جامع و مختصر و خوبی بود،ممنون.
sepideh
ساعت21:03---13 تير 1391
تبادل
لینک هوشمند
